*توانایی‌های ذهنی دچار اختلال نمی‌شوند. علایم زیر در شیرخواران رخ می‌دهند:
*یبوست شدید
*گریه ضعیف
علل
*عفونت غذاها (عمدتاً کنسروی) با باکتری کلستریدیوم بوتولینوم. این باکتری در غذای آلوده یا خوب پخته نشده رشد می‌کند. با رشد این باکتری در غذا، سم قدرتمندی تولید و ترشح می‌شود که توانایی جذب از دستگاه گوارش و گسترش به دستگاه عصبی مرکزی را دارد.
*غذاهایی که با احتمال بیشتری ممکن است باعث بوتولیسم شوند عبارتند از: سبزیجات و میوه‌هایی که در خانه کنسرو می‌شوند، ماهی، گوشت، سوسیس خوب پخته نشده، گوشت دوده داده و محصولات لبنی.
*در شیرخواران زیر یک سال، عسل خام یا سایر غذاهای پخته نشده ممکن است باعث بوتولیسم شوند.
*این باکتری امکان دارد زخم را نیز آلوده سازد و سم ترشح کند.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
*شیرخواران
*کنسروهای خانگی. به خصوص باید مراقب باقلا و لوبیای سبز بود.
پیشگیری
*اگر قسمتی از قوطی کنسرو بیرون زده است، یا اینکه محتویات آن رنگ یا بوی عجیبی دارند، اصلاً لب به آن نزنید.
*هیچ گاه غذایی که قطعاً مشخص نیست خوب پخته یا کنسرو شده است را نخورید.
*هیچ گاه به شیرخواران غذای حاوی عسل یا شربت‌های ضد سرفه ندهید.
*جوشاندن غذا می‌تواند از بوتولیسم پیشگیری کند، اما بهتر است اطلاعات خود را در مورد جزئیات کنسرو کردن و پختن غذا به طریقه بی‌خطر، افزایش دهید.
*اگر مشکوک به بوتولیسم هستید، با مرکز بهداشت نزدیک محل خود تماس بگیرید. در صورت قطعی شدن مسأله، باید از طریق رسانه‌ها اطلاع‌رسانی کرد و غذاهای آلوده را نیز از مغازه‌ها جمع‌آوری نمود.
عواقب مورد انتظار
*با اقدام فوری، پیامد بیماری خوب است. هر چه قدر مقدار سم ورودی بیشتر باشد، علایم زودتر آغاز می‌شوند و وضعیت بیمار نیز خطرناک‌تر خواهد بود. میزان کلی مرگ‌ومیر 25%-10% است.
عوارض احتمالی
*عفونت ریوی در اثر عدم توانایی در بلع مناسب غذا و ورد آن به‌ریه ها
*نارسایی ریوی ناشی از ضعف عضلات تنفسی
*مرگ
درمان - اصول کلی
*بستری کردن بیمار جهت انجام مراقبتهای ویژه. امکان دارد بیمار به تهویه مکانیکی نیاز پیدا کند.
*اگر تنها چند ساعت از خوردن غذای مسموم گذشته باشد، بیمار را وادار به استفراغ کنید.
*اگر مشکوک به بوتولیسم هستید، در صورت امکان مقداری از غذای آلوده را برای بررسی آزمایشگاهی در داخل یخچال نگهداری کنید.
داروها
*تزریق سرم ضد سم بوتولیسم جلوی بدتر شدن بیماری را میگیرد. سرم ضد سم از سرم اسب مشتق می‌شود، که علی‌رغم اینکه زندگی فرد را ممکن است نجات دهد، اثرات جانبی جدی دارد.
فعالیت
*به هنگام بستری بودن در بیمارستان، استراحت در تخت لازم است. پس از درمان، فعالیت‌های عادی را تدریجاً از سر گیرید.
رژیم غذایی
*معمولاً تزریق مایعات و تغذیه داخل وریدی به هنگام بستری شدن بیمار لازم است، زیرا بیمار در بلع مشکل دارد. پس از درمان، رژیم غذایی خاصی توصیه نمی‌شود.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
*اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم بوتولیسم را دارید. در این حالت بلافاصله آمبولانس خبر کنید. این یک وضعیت اورژانس است.
*اگر ضعف، تاری دید یا خورده خورده صحبت کردن، دوباره ظاهر شوند. بازگشت این علایم ممکن است نشاندهنده نیاز به درمان بیشتر باشد.
مقاله 2 - آشنایی با بوتولیسم
تعريف - سه نوع بوتوليسم وجود دارد - بوتوليسم منتقله با غذا ( بوتوليسم کلاسيک ) زخم بوتوليسم و بوتوليسم روده اي ( بالغين و نوزادان ) . محل توليد سم بوتوليسم در اشکال فوق متفاوت است ولي در هر سه شکل بيماري فلج شل ، که نتيجه تأثير سم بر روي نورون هاي عصبي است ، ايجاد مي شود .
بوتوليسم غذايي يک مسموميت شديد است که در اثر خوردن سم بوتوليسم با غذا به وجود مي آيد . بيماري با نشانه هاي ضايعات حاد و دو طرف اعصاب جمجمه و ضعف يا فلج پايين رونده آنها تظاهر مي يابد . مشکل بينايي ( تار بيني يا دو بيني )، اشکال در بلع و خشکي دهان اولين شکايتهاي بيمار است . در دنباله اين نشانه ها در حالي که بيمار هوشيار است ممکن است فلج شل دو طرفه پائين رونده به وجود آيد . در مراحل اوليه بيماري ممکن است استفراغ ، يبوست و يا اسهال نيز ديده شود . معمولاً در صورتي که عفونت ديگري همراه بوتوليسم نباشد تب ديده نمي شود. و بهبودي ممکن است براي ماهها طول بکشد .
بوتوليسم ( نوزادان ) روده اي که در نتيجه خوردن هاگ کلستريديوم بوتولينوم و رشد و تجمع آن در روده ميزبان و ايجاد سم اتفاق مي افتد . بيماري تقريباً بطور انحصاري خاص کودکان زير يکسال است ولي ممکن است در بالغيني که تغييراتي در دستگاه گوارش آنها داده شده و يا فلور ميکروبي روده آنها تغيير يافته نيز ديده شود . بيماري مشخصاً با يبوست شروع مي شود و سپس با نشانه هاي گيجي ، بي حالي ، بي اشتهايي ، افتادگی پلک ، اشکال در بلع ،عدم کنترل سر ، کاهش فشار خون و ضعف عمومي ( بچه شل و ول ) تظاهر مي کند و در بعضي موارد نارسايي و توقف تنفس نيز پيش مي آيد .
بوتوليسم نوزادان ممکن است با نشانه هاي متغيري از اشکال خفيف ، که نشانه هاي آن بتدريج ظاهر مي شود ، تا مرگ ناگهاني تظاهر داشته باشد . تخمين زده مي شود که تا ۵ درصد سندرم مرگ ناگهاني نوزادان به دليل ابتلا آنها به بوتوليسم باشد . ميزان کشندگي بيماري در موارد بستري شده بيمارستاني کمتر از يک درصد است و در صورتي که بيمارستان مجهز به بخش مراقبتهاي ويژه کودکان نباشد اين ميزان بيشتر خواهد بود .
تشخيص نوع کلاسيک بيماري با نشان دادن سم اختصاصي باسيل در سرم ، مدفوع و يا غذايي که احتمالاً آلوده بوده است داده مي شود ، کشت کلستريديوم بوتولينوم از محتويات دستگاه گوارش ويا مدفوع بيمار نيز وسيله تشخيص بيماري است . وجود هاگ باسيل در اغذيه مشکوک ممکن است کمک به تشخيص بيماري کند ولي هاگها در همه جا پراکنده است و نمي تواند وسيله مناسبي براي تشخيص بيماري باشد بلکه وجود سم در غذا مفهوم تشخيصي بيشتري دارد .
اگر آزمايشگاه وجود سم بوتوليسم را در غذا تأييد کرده باشد مي توان تمام کساني که از آن غذا مصرف نموده اند و نشانه هاي باليني بيمار را دارند ، مبتلا به بوتوليسم دانست . زخمهاي بوتوليسمي را ميتوان با نشان دادن سم در سرم بيمار و يا جدا کردن باسيل از زخم تشخيص داد . ميوگرافي با استفاده از « تحريکهاي تکراري سريع » مي تواند تشخيص تمام اشکال باليني اين بيماري را تأييد کند .
تشخيص بوتوليسم روده اي با جدا کردن کلستريديوم بوتولينوم و يا سم آن در مدفوع بيماران و يا نمونه برداريهاي بعد از مرگ صورت مي گيرد سم در سرم بيماران بندرت پيدا شده است .
۲ . عامل بيماري - بوتوليسم کلاسيک به وسيله سم باسيل کلستريديم و بوتولينوم که يک باسيل بي هوازي اجباري و هاگ گداز است ، ايجاد مي شود . مقدار بسيار کمي از اين سم قادر است بيماري را ايجاد کند .
سم در غذاهاي تهيه شده غيربهداشتي ، در قوطي هاي کنسرو ، در غذاهايي که حالت اسيدي و يا قليايي کمي دارند و در غذاهاي پاستوريزه شده اي که حرارت کمي مي بينند و در يخچال نگهداري نمي شوند ، بخصوص آنهايي که در بسته بندي هاي تخليه شده از هوا تهيه مي شوند ، ايجاد مي گردد . سم بوتوليسم در حرارت جوش از بين مي رود ولي براي کشتن هاگهاي باسيل حرارت بيشتري لازم است . نوع E سم مي تواند در درجات حرارت خيلي پائين ، ۳ درجه سانتي گراد ، که کمتر از درجه حرارت يخچالهاي خانگي است ، به آرامي ايجاد شود .
۳. وقوع - بيماري جهاني است و به صورت تک گير ، همه گيريهاي خانوادگي و يا عمومي ، در مواقعي که محصولات غذايي بطريقی تهيه و نگهداري مي شوند که هاگهاي باسيل از بين نرفته و فرصت ايجاد سم فراهم شده باشد ، ايجاد مي گردد . بندرت مواردي از بيماري در اثر مصرف غذاهاي تجارتي ايجاد مي شوند . گاهي اوقات بعد از آنکه قوطي هاي کنسرو تهيه و آماده شده و سپس به دليل نقص فني آلوده مي شوند ، همه گيريهايي از بيماري را ايجاد مي کنند بوتوليسم روده اي از پنج قاره دنيا : استراليا ، اروپا ، آمريکاي شمالي و جنوبي ، آسيا و آفريقا گزارش شده است.
۴. مخزن - هاگهاي باسيل در خاک و در تمام نقاط جهان وجود دارند و به وفور از محصولات کشاورزي از جمله عسل جدا مي شوند ، علاوه بر اين هاگها در رسوبات دريايي و دستگاه گوارش حيوانات از جمله ماهيها وجود دارند .
۵. روش انتقال - بوتوليسم غذايي در اثر خوردن غذاهايي که در تهيه آنها حرارت کمي بکار رفته و بعد از تهيه سم بوتولينوم در آنها ايجاد شده و سپس به هنگام مصرف حرارت کمي ديده اند ، ايجاد مي شود .
بررسيهاي اخير نشان داده است که بعضي از محصولات کشاورزي مثل گوجه فرنگي ، که در گذشته تصور مي شد کنسرو خانگي آن بدليل داشتن اسيديته بالا ، خالي از خطر بوده و کلستريديم بوتو لينوم نمي تواند در آن رشد کند ، صحيح نبوده و اين نوع محصولات غذايي چندان هم بي خطر نيستند .
بيشتر زخمهاي پوستي بوتوليسمي در اثر آلودگي ثانوي زخمها به خاک و شن و يا درمان غلط شکستگي هاي متعدد و باز استخواني به وجود مي آيد . مواردي از بوتولسيم در معتادان مزمن مواد مخدر گزارش شده است ( آلودگي پوست در معتادان تزريقي و سينوسها در معتادان به مواد مخدر استنشاقي )
۶. دوره کمون - نشانه هاي عصبي بوتوليسم غذايي معمولاً در عرض ۱۲ تا ۳۶ ساعت و گاهي اوقات چند روز بعد از خوردن غذاي آلوده ظاهر مي شود . معمولاً هر اندازه دوره کمون بيماري کوتاهتر باشد نشانه هاي باليني آن شديدتر و ميزان کشندگي آن هم بيشتر است . دوره کمون بوتوليسم روده اي بدليل آنکه نمي توان زمان خوردن باسيل را به طور دقيق روشن کرد معلوم نيست .
۷. دوره واگيري - عليرغم دفع مقدار بسيار زياد سم و هاگ باسيل با مدفوع بيماران که هفته ها و ماهها بعد از ظهور نشانه هاي بيماري ادامه دارد ( ۱۰ ميليون هاگ در گرم مدفوع) ، انتقال آلودگي از فردي به فرد ديگر گزارش نشده است ، بيماران مبتلا به مسموميت غذايي بوتوليسم به مقدار کمتري سم و هاگ با مدفوع دفع مي کنند .
۸ . حساسيت و مقاومت - حساسيت به اين بيماري عموميت دارد . سن تمام بيماران مبتلا به بوتوليسم روده اي بين ۲ هفته تا يکسال بوده است ، سن ۹۴ درصد از بيماران بيش از ۶ ماه نبوده و ميانه سني ابتلا ۱۳ هفته بوده است . اين بيماري نزد تمام نژادها و قومها اتفاق مي افتد .
۹. کنترل
الف ) پيشگيري :
۱) غذاهاي تجارتي قوطي و کنسر شده بايد به هنگام توليد و آماده سازي تحت کنترل و نظارت قرار داشته باشند .
۲) کساني که کنسروهاي خانگي تهيه مي کنند بايد در زمينه مدت زمان مناسب ، فشار و حرارت لازم براي از بين بردن هاگهاي باسيل ، لزوم نگهداري صحيح غذاهاي نيمه حرارت ديده در داخل يخچال ، تأثير جوشاندن و به هم زدن کنسرو سبزيها بمدت ۱۰ دقيقه براي از بين بردن سم بوتوليسم ، آموزش ببينند .
۳ ) باسيل کلستريديوم بوتولينوم ممکن است باعث تورم قوطي کنسرو و بو گرفتن محتويات آن شده و يا هيچ تغيير شکلي نيابد . آلودگي به باکتريهاي ديگر نيز مي تواند باعث تورم قوطي کنسرو و يا بالا آمدن درب بطريها شود . قوطي متورم را نبايد باز کرد و غذاهايي که بدبو هستند را نبايد خورد و با چشيدن آزمايش کرد . قوطي هاي کنسروهايي که از فروشگاه خريداري مي شوند را در صورت متورم بودن بايد بدون بازکردن به قسمت بازرسي مواد غذايي و يا فروشنده آن عودت داد .
۴) اگر چه هاگهاي کلستريديم بوتولينوم در همه جا و همه چيز يافت مي شوند ولي منابع مشخص اين هاگها ، مثل عسل ، را نبايد به کودکان خوراند .
ب . کنترل بيماران ، تماسها و محيط :
۱ ) جداسازي بيمار : لازم نيست . دستهاي آلوده اي که کهنه نوزادان را عوض کرده است بايد شسته شوند .
۲) گندزدايي همزمان . جوشاندن غذاهاي آلوده و خنثي کردن سم قبل از دور ريختن غذا را بايد مورد توجه قرار داد ، همچنين براي اينکه قوطي هاي کنسرو از دسترس حيوانات بدور باشند بايد آنها را بطور عميق دفن نمود . ضد عفوني کردن ظرفها بمنظور خنثي کردن باقيمانده احتمالي سم در آنها با کلر و جوشاندن بايد مورد توجه قرار گيرد . دفع بهداشتي مدفوع نوزادان و انجام نظافت نهايي ضروري است .
۳ ) قرنطينه ندارد .
۴) رسيدگي به تماسها براي کساني که تماس مستقيم ساده اي داشته اند ضرورت ندارد . کساني که از غذاي مسموم استفاده کرده اند بايد شستشوي کامل معدي شوند و از نزديک تحت نظر باشند .
۵) تحقيق از تماسها و منبع سم . غذاهايي که بيماران اخيراً خورده اند . بايد بررسي شده و آنهايي که مشکوک به مسموم بودن هستند براي آزمايش و معدوم کردن جمع آوري شوند . موارد ديگر بيماري بوتوليسم به منظور رد وجود بوتوليسم غذايي بايد بررسي شوند .
۶)درمان اختصاصي . هر چه زودتر يک تزريق درون رگي از ضد سم پلي والان ( AB يا ABE) بعنوان اولين اقدام درماني بايد براي بيمار تجويز نمود . دسترسي فوري به بخش مراقبتهاي ويژه مهمترين اقدام درماني است چون در اينصورت مي توان از نارسايي تنفسي که معمولاً عامل مرگ اين بيماران است و هميشه انتظار وقوع آن مي رود ، سريعاً جلوگيري کرد . در مورد زخم بوتوليسم علاوه بر تجويز ضد سم پلي والان بايد زخم را تميز نموده و در صورت ضرورت چرک آن کشيده شده و آنتي بيوتيک مناسب ( مثل پني سيلين ) نيز به بيمار داده شود .
در بوتوليسم نوزادان انجام مراقبتهای تقويتي و فشرده ضروري است . براي نوزادان از ضد سمهاي تهيه شده بر روي اسب که ممکن است به آن حساسيت داشته و دچار شوکهاي آنافيلاکتيک شوند استفاده نمي شود . يک ايمنوگلوبولين بوتي لين انساني که بعنوان داروي تحقيقاتي مورد استفاده قرار گرفته است براي درمان کودکان مبتلا به بوتوليسم روده اي موجود بوده و مي توان آن را از اداره دارويي ايالات متحده آمريکا تهيه کرد .
آنتي بيوتيک ها تأثيري در درمان مسموميت بوتوليسم نداشته و دوره بيماري را تغيير نمي دهند و بايد توجه داشت که تجويز آنتي بيوتيک ممکن است وضع بيمار را وخيم تر کند ، به اين دليل آنتي بيوتيک تنها براي درمان عفونتهاي ثانوي بکار مي رود . ممکن است بيمار به مراقبتهاي تنفسي احتياج داشته باشد .
پ . اقدامات در همه گيريها : با تشخيص و يافتن يک مورد مشکوک به مسموميت بوتوليسمي بلافاصله بايد تصور کرد که ممکن است يک همه گيري فاميلي يا گروهي در حال ايجاد باشد . اگر چه گاه گاهي کنسروهاي تجارتي منبع ايجاد همه گيري شده و از نظر بهداشتي براي جامعه خطرناک بوده اند ولي در چنين موارد همواره کنسروهاي خانگي ،تا وقتي عدم آلودگي آنها ثابت نشده است ، اولين غذاهاي مشکوک هستند .
علاوه بر اين بدليل آنکه اين نوع همه گيريهاي مسموميت غذايي با غذاهايي که معمولاً منبع مسموميت غذايي نيستند نيز ايجاد شده است ، بايد تمام اغذيه مصرف شده را مورد آزمايش قرار داد . هنگامي که بررسيهاي اپيدميولوژيک و يافته هاي آزمايشگاهي يک غذا را بعنوام منبع همه گيري مسموميت غذايي نشان داد ، جمع آوري فوري آن از بازار ضرورت پيدا مي کند و بايد براي يافتن افرادي که از آن نوع غذا خورده اند و باقيمانده آن غذا که از همان کارخانه توليد و توزيع شده است و ممکن است همان آلودگي را داشته باشد ، به جستجوي فوري پرداخت.
در صورتي که چنين غذايي پيدا شد بايد براي تشخيص آلودگي به آزمايشگاه فرستاده شود . سرم و محتويات معده و مدفوع بيماران و ساير افرادي که از غذاي آلوده خورده ولي هنوز نشاني از بيماري ندارند بايد فوراً قبل از آنکه به آنها سرم تزريق شود به آزمايشگاه مرجع فرستاده شود .
ت . اقدامات به هنگام بروز حوادث : ندارد.
منبع : مجله پزشکی
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
